เวียดนามสั่งบล็อกแอปฯ Telegram อ้างไม่ร่วมมือปราบอาชญากรรม-พบเนื้อหาผิดกฎหมายจำนวนมาก
คำสั่งและการดำเนินการ
รัฐบาลเวียดนามได้ออกคำสั่งให้ผู้ให้บริการโทรคมนาคมและอินเทอร์เน็ตในประเทศ บล็อกการเข้าถึงแอปพลิเคชันส่งข้อความ Telegram โดยระบุว่าแอปดังกล่าวไม่ให้ความร่วมมือกับทางการในการปราบปรามการกระทำผิดกฎหมายบนแพลตฟอร์มของตน และปล่อยให้มีการเผยแพร่ เนื้อหาที่ผิดกฎหมาย เป็นวงกว้าง คำสั่งนี้ระบุอยู่ในเอกสารราชการลงวันที่ 21 พฤษภาคม 2025 ซึ่งลงนามโดยรองหัวหน้ากรมโทรคมนาคม กระทรวงสารสนเทศและการสื่อสารของเวียดนาม และกำหนดให้บริษัทผู้ให้บริการเครือข่ายในประเทศดำเนินมาตรการทางเทคนิคเพื่อปิดกั้นการใช้งาน Telegram ในเวียดนาม พร้อมทั้งรายงานผลต่อกระทรวงภายในวันที่ 2 มิถุนายน 2025 กระทรวงฯ ได้สั่งให้ผู้ให้บริการ “จัดหาแนวทางและมาตรการเพื่อป้องกันไม่ให้ Telegram ดำเนินกิจกรรมใด ๆ ได้ในเวียดนาม”
เหตุผลและข้อกล่าวหาของทางการ
ทางการเวียดนามชี้แจงเหตุผลของการบล็อกครั้งนี้ว่า แพลตฟอร์ม Telegram ถูกใช้เป็นช่องทางในการกระทำความผิดกฎหมายอย่างกว้างขวาง โดยรายงานจากกรมความมั่นคงทางไซเบอร์ระบุว่าประมาณ 68% ของกลุ่มและช่องบน Telegram ในเวียดนาม (จากทั้งหมดราว 9,600 กลุ่ม/ช่อง) มีเนื้อหาหรือกิจกรรมที่ละเมิดกฎหมาย เช่น การฉ้อโกง, การค้ายาเสพติด และบางกรณีมีความเชื่อมโยงกับการก่อการร้าย นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่ตำรวจยังเผยว่า หลายกลุ่มที่มีสมาชิกนับหมื่นคนบน Telegram ถูกสร้างขึ้นโดยกลุ่มฝ่ายต่อต้านรัฐบาลและกลุ่ม “ปฏิกิริยา” (reactionary) เพื่อเผยแพร่เอกสารที่มีเนื้อหาโจมตีหรือบ่อนทำลายรัฐบาลเวียดนาม
รัฐบาลเวียดนามยังกล่าวหา Telegram ว่าไม่ปฏิบัติตามกฎหมายภายในประเทศ ที่กำหนดให้แพลตฟอร์มสังคมออนไลน์ต้องมีมาตรการตรวจสอบ คัดกรอง และลบข้อมูลที่ผิดกฎหมาย รวมถึงสกัดกั้นเนื้อหาที่ขัดต่อกฎหมายเมื่อได้รับการร้องขอจากหน่วยงานรัฐ ทั้งนี้ ภายใต้กฤษฎีกาใหม่ของเวียดนาม แพลตฟอร์มออนไลน์จากต่างประเทศจะต้องปฏิบัติตามกฎหมายท้องถิ่นเมื่อให้บริการในเวียดนาม เช่น การแจ้งข้อมูลติดต่อแก่ทางการและการกำกับดูแลเนื้อหาให้สอดคล้องกับกฎหมายความมั่นคงไซเบอร์ ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2025 แต่ทางการระบุว่า Telegram ยังไม่ปฏิบัติตามข้อกำหนดดังกล่าวเลย นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่กระทรวงสารสนเทศฯ รายหนึ่งยืนยันกับสำนักข่าว Reuters ว่าเอกสารคำสั่งบล็อกดังกล่าวเป็นของจริง และเปิดเผยว่าการดำเนินการนี้มีสาเหตุมาจากการที่ Telegram ปฏิเสธการให้ความร่วมมือในการแบ่งปันข้อมูลผู้ใช้แก่รัฐบาล เมื่อทางการร้องขอข้อมูลเพื่อใช้ในการสอบสวนคดีอาชญากรรม
ที่ผ่านมา ตำรวจและสื่อของรัฐเวียดนามเคยเตือนประชาชนหลายครั้งเกี่ยวกับ ความเสี่ยงด้านอาชญากรรม การหลอกลวง และการรั่วไหลของข้อมูลส่วนตัว บนช่องทางกลุ่มต่าง ๆ ของ Telegram สะท้อนให้เห็นถึงความกังวลของทางการว่าการปล่อยให้แพลตฟอร์มดังกล่าวดำเนินการโดยไม่ถูกควบคุมอาจส่งผลต่อความปลอดภัยสาธารณะและความมั่นคงของรัฐ
ผลกระทบและภาพรวมสถานการณ์
จนถึงขณะนี้ Telegram ยังสามารถใช้งานได้ในเวียดนาม (ยังไม่ถูกบล็อกอย่างสมบูรณ์ ณ วันที่มีรายงานข่าว) และยังไม่มีการตอบสนองอย่างเป็นทางการจากทั้งทางบริษัท Telegram และกระทรวงสารสนเทศฯ ของเวียดนามต่อกรณีนี้ คำสั่งที่ออกมาได้กำหนดเส้นตายให้ผู้ให้บริการเครือข่ายดำเนินการบล็อกภายในต้นเดือนมิถุนายน ซึ่งหมายความว่าการเข้าถึง Telegram ในเวียดนามอาจถูกปิดกั้นอย่างสมบูรณ์ในเร็ว ๆ นี้หากคำสั่งดังกล่าวถูกปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด
เวียดนามอยู่ภายใต้การปกครองของพรรคคอมมิวนิสต์และมีการเซ็นเซอร์สื่ออย่างเข้มงวด โดยรัฐบาลไม่ค่อยยอมให้มีการแสดงความคิดเห็นหรือคัดค้านอย่างเปิดเผยในที่สาธารณะ นโยบายด้านอินเทอร์เน็ตของเวียดนามในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามีความเข้มงวดมากขึ้น โดยรัฐได้ร้องขอความร่วมมือจากบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านสังคมออนไลน์ต่างชาติ เช่น Facebook, YouTube และ TikTok ให้ช่วยสอดส่องและ ลบเนื้อหาที่รัฐบาลมองว่า “เป็นพิษ” หรือเป็นภัยต่อความมั่นคง ซึ่งรวมถึงเนื้อหาที่ล่วงละเมิด ก่อให้เกิดความเข้าใจผิด หรือวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล นอกจากนี้ รัฐบาลเวียดนามยังได้ออกกฎระเบียบหลายอย่างเพื่อควบคุมโลกออนไลน์ เช่น กำหนดให้แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียต้องลบ “ข่าวปลอม” ภายใน 24 ชั่วโมง (จากเดิม 48 ชั่วโมง) และออกกฎหมายบังคับให้บริษัทเทคโนโลยีต่างชาติจัดเก็บข้อมูลผู้ใช้บนเซิร์ฟเวอร์ภายในประเทศมาตั้งแต่ปี 2022 ซึ่งนักวิชาการและองค์กรสิทธิมนุษยชนมองว่ามาตรการเหล่านี้เพิ่มอำนาจให้รัฐในการกดดันบริษัทเทคโนโลยี และอาจนำไปสู่ การละเมิดสิทธิในการแสดงออกและความเป็นส่วนตัวของประชาชน
แหล่งข้อมูล:
-
Reuters – Francesco Guarascio และ Phuong Nguyen, “Vietnam orders messaging app Telegram to be blocked, government document shows”, 23 พฤษภาคม 2025reuters.comreuters.com
-
VietNam News – “Telegram to be blocked in Việt Nam”, 23 พฤษภาคม 2025vietnamnews.vnvietnamnews.vn
-
BBC News – “Vietnam to crack down on anonymous social media accounts”, 9 พฤษภาคม 2023bbc.co.uk
