ในปัจจุบัน Google และบริการต่าง ๆ ในเครือเป็นที่นิยมอย่างสูง แต่ในขณะเดียวกันก็เกิดข้อกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัวของข้อมูล รวมถึงการที่ Google มีเว็บไซต์ แอป และบริการต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ โทรศัพท์มือถือบางรุ่นไม่มีแอปและบริการของ Google ติดตั้งหรือให้ดาวน์โหลด
วันนี้เราจึงพาไปดูเว็บไซต์ แอป และบริการต่าง ๆ ที่สามารถใช้แทนบริการของ Google ได้และเน้นความเป็นส่วนตัวของข้อมูลกันครับ
หมายเหตุ: บทความนี้เน้นบริการต่าง ๆ ที่ไม่ได้ให้บริการโดยบริษัทชั้นนำ
ค้นหาด้วย Google
Google เก็บข้อมูลการค้นหาต่าง ๆ โดยค่าเริ่มต้น (โดยเฉพาะเมื่อล็อกอินเข้าบัญชี Google ซึ่งจะมีการเก็บประวัติการค้นหาและเข้าชมเว็บไซต์ต่าง ๆ ไว้ในบัญชี นอกจากจะสั่งให้หยุดการบันทึกประวัติหรือลบประวัติ)
แทนที่ด้วย…
- DuckDuckGo: เว็บไซต์ค้นหายอดนิยมที่ระบุว่าไม่เก็บข้อมูลส่วนบุคคล มีแอปและส่วนขยายเบราเซอร์ให้ใช้ และสามารถตั้งเป็นค่าเริ่มต้นในเบราเซอร์ส่วนใหญ่ เช่น Chrome, Firefox หรือ Safari ได้เลย เว็บไซต์อยู่ที่ duckduckgo.com หรือเว็บย่อ duck.com
เคล็ดลับ! ควร เว้น คำ เวลาค้นหาในภาษาไทย เพื่อให้ระบบสับสนน้อยลง อาจช่วยให้หาข้อมูลได้ง่ายขึ้น
Google Chrome
เราเชื่อว่าคนส่วนใหญ่ใช้ Google Chrome ไม่ว่าจะบนคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือ แต่ตัว Google Chrome อนุญาตให้ตัวติดตามจากบริษัทต่าง ๆ บันทึกการเข้าถึงเว็บไซต์โดยไม่มีการปิดกั้น ทำให้มีโฆษณาที่เกี่ยวข้องกับเว็บไซต์และเนื้อหาที่เคยเข้าชมมากขึ้น คงไม่แปลกใจแล้วว่าทำไมเข้าไปดูสินค้าหนึ่ง แล้วพอออกมา ยังเจอโฆษณาจากเว็บไซต์หรือสินค้านั้น ๆ
นอกจากนี้ การล็อกอินเข้าบัญชี Google (แม้กระทั่งเพื่อดูอีเมลใน Gmail) ผ่าน Chrome จะทำให้เราเข้าสู่ระบบใน Chrome โดยอัตโนมัติด้วย ซึ่งจะทำให้ Google เก็บประวัติเว็บไซต์ที่เข้าชมเข้าสู่บัญชีของเรา
ที่มาเนื้อหาข้างต้นจาก The Washington Post
แทนที่ด้วย…
- เบราเซอร์ DuckDuckGo (มือถือ iOS/Android): เบราเซอร์ที่ไม่จำประวัติการค้นหาและหน้าเว็บที่เข้าชม และมีปุ่มล้างข้อมูลได้อย่างง่ายดาย รวมถึงบล็อกตัวติดตามอัตโนมัติตั้งแต่เปิดใช้งานครั้งแรก (สำหรับผู้ที่ไม่ต้องการดาวน์โหลดผ่าน Play Store แอปนี้มีให้ดาวน์โหลดใน F-Droid)
หมายเหตุ: เบราเซอร์ DuckDuckGo บล็อกตัวติดตามและป๊อบอัปข้อความเป็นค่าเริ่มต้น ทำให้เว็บไซต์บางส่วนอาจทำงานหรือแสดงผลไม่ถูกต้อง
- Firefox: Firefox เป็นอีกหนึ่งเบราเซอร์ที่ได้รับความนิยม ซึ่งชูจุดเด่นเกี่ยวกับการให้ความสำคัญกับความเป็นส่วนตัวของข้อมูล มีจุดเด่นตรงที่สามารถบล็อกตัวติดตามได้โดยค่าเริ่มต้น (หรือตั้งค่าเป็น “เข้มงวด” (Strict) เพื่อบล็อกโฆษณาบางส่วนได้ด้วย!)
ดาวน์โหลด Firefox สำหรับพีซี / ดาวน์โหลดสำหรับมือถือ
Firefox เป็นตัวเลือกที่ผู้เขียนแนะนำสำหรับคนส่วนใหญ่ นอกจากนี้ยังมีตัวเลือกอื่น ๆ ซึ่งอาจต้องมีการปรับแต่งหรือความรู้ในการใช้งาน:
- Vivaldi (พีซีและมือถือ Android): มีตัวบล็อกโฆษณาในตัวและสามารถปรับแต่งได้หลากหลาย นอกจากนี้ยังสามารถติดตั้งส่วนขยายต่าง ๆ จาก Chrome ได้
- Ungoogled Chromium (พีซี Windows/Mac/Linux): คล้าย ๆ Chrome แต่มีการตัดคุณสมบัติบางส่วนที่เกี่ยวข้องกับบริการต่าง ๆ ของ Google ออก
- GNU IceCat (พีซี Linux): ดัดแปลงจาก Firefox เน้นการทำงานบนซอฟต์แวร์เสรี
YouTube
YouTube เป็นที่นิยมมาก มีเนื้อหาให้เลือกดูได้หลากหลาย (โดยเฉพาะเพลง ซีรีส์ และรายการทีวีที่ชื่นชอบ) แต่ในขณะเดียวกัน YouTube มีโฆษณาสนับสนุนเป็นจำนวนมาก และมีการเปลี่ยนแปลงนโยบายต่าง ๆ บ่อยครั้ง
แทนที่ด้วย…
- PeerTube: แพลตฟอร์มวิดีโอที่ไม่มีโฆษณาและไม่มีศูนย์กลาง ใช้งานง่าย ไม่ต้องดาวน์โหลดแอป (ให้บริการบนหลากหลายเว็บไซต์ สามารถเลือกเว็บไซต์ที่ต้องการลงทะเบียนได้) พัฒนาโดยองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร Framasoft
- LBRY: แตกต่างจาก PeerTube ที่ได้กล่าวไปข้างต้นตรงที่สามารถเข้าถึงได้จากเว็บไซต์หรือแอปเดียว
- ตัวเลือกอื่น ๆ: Bitchute, Vimeo (เชิงพาณิชย์), Dailymotion (เชิงพาณิชย์)
Gmail
แทนที่ด้วย…
- ProtonMail: อีเมลฟรี ปลอดภัย และใช้งานง่าย (มีแบบเสียเงินให้เลือกใช้ ซึ่งจะเพิ่มความจุและคุณสมบัติที่ใช้งานได้)
- ตัวเลือกอื่น ๆ: Tutanota, Mailfence
Google Drive
แทนที่ด้วย…
- Firefox Send (send.firefox.com): ส่งไฟล์ไปยังอุปกรณ์อื่นผ่านลิงก์ที่มีกำหนดหมดอายุโดยไม่ต้องเก็บข้อมูลไว้บนคลาวด์ มีการเข้ารหัสข้อมูลขณะส่ง ส่งไฟล์ได้มากถึง 1GB ต่อครั้งโดยไม่ต้องมีบัญชี (ถ้ามีบัญชี Firefox สามารถส่งไฟล์ได้มากถึง 2.5GB)
- Sync: บริการคลาวด์ที่มีการเข้ารหัสข้อมูล บริษัทตั้งอยู่ในประเทศแคนาดา เริ่มต้นที่ 5GB สำหรับบัญชีฟรี
- Tresorit: บริษัทตั้งอยู่ในประเทศสวิสเซอร์แลนด์ บริการคลาวด์เสียเงิน ซึ่งชูจุดเด่นด้านความปลอดภัยสูงเช่นเดียวกับ Sync (Tresorit ยังมีบริการส่งไฟล์ฟรี ส่งได้ครั้งละไม่เกิน 5GB)
- ownCloud และ Nextcloud: ซอฟต์แวร์คลาวด์ที่สามารถติดตั้งบนระบบของตัวเองได้
- FreeNAS: ระบบปฏิบัติการโอเพนซอร์ส ติดตั้งลงไปในคอมพิวเตอร์ที่ต้องการใช้เป็น NAS เพื่อใช้เก็บหรือโอนถ่ายข้อมูลภายในสถานที่เป็นจำนวนมาก
Google Play Store
Play Store เป็นแพลตฟอร์มยอดนิยมสำหรับการเผยแพร่และค้นหาแอปพลิเคชั่น แต่อย่างไรก็ตาม โทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์บางรุ่นไม่มี Play Store หรือต้องการตัวเลือกอื่นที่สามารถใช้แทนได้
แทนที่ด้วย…
- F-Droid: แหล่งรวมซอฟต์แวร์เสรีสุดแจ่ม! มีหลากหลายแอปทางเลือกให้เลือกใช้ตั้งแต่เบราเซอร์ อีเมล แชท เกม ไปจนถึงเครื่องมือต่าง ๆ หลังจากติดตั้งแล้วสามารถดาวน์โหลด Aurora Store เพื่อใช้ดาวน์โหลดแอปจาก Play Store ได้
- APKPure: แหล่งดาวน์โหลดแอปต่าง ๆ ที่มีอยู่ใน Play Store
Google Play Services
โทรศัพท์บางรุ่นไม่มี Google Play Services ทำให้อาจเกิดปัญหาเมื่อใช้แอปที่ต้องใช้ Google Play Services
แทนที่ด้วย…
- microG: ซอฟต์แวร์เสรีที่ถูกออกแบบมาเพื่อแทนที่ Google Play Services
Google Maps
แทนที่ด้วย…
- OsmAnd: แอปแผนที่ฟรี ใช้ข้อมูลจาก OpenStreetMap ซึ่งเป็นแผนที่ที่ทุกคนสามารถแก้ไขได้
- NOSTRA Map: แผนที่ครอบคลุมประเทศไทยและประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคอาเซียน
จะเห็นได้ว่ามีบริการต่าง ๆ ให้เลือกใช้แทนบริการของ Google เป็นจำนวนมาก และมีหลากหลายผู้ให้บริการอีกด้วย ซึ่งบริการส่วนใหญ่ชูจุดเด่นในการปกป้องความเป็นส่วนตัวของข้อมูล สามารถลองใช้กันได้นะครับ
ข้อมูลและรูปแบบบทความจากบทความในเว็บไซต์ restoreprivacy.com และ spreadprivacy.com (บทความนี้อาจไม่ได้กล่าวถึงบางบริการที่ถูกกล่าวถึงในบทความจากเว็บไซต์ข้างต้น)
